-“SARAY ‘LİRALAŞMA’ DERKEN, İLAÇLAR DÖVİZE ENDEKSLİ”
-“SARAY İKTİDARINDA, YOLLAR VE HAVAALANLARI ÜZERE İLAÇ DA DÖVİZE ENDEKSLİ”
CHP Ar-Ge Bilim Platformu’ndan sorumlu Genel Lider Yardımcısı, İstanbul Milletvekili Fethi Açıkel, İlaç ve Tıbbi aygıt bölümündeki kriz ile ilgili kapsamlı bir çalışma yaptı. İlaç ve tıbbi aygıt bölümündeki dışa bağımlılığın yarattığı sıkıntılara dikkat çekilen çalışmada, AKP devrinde Türkiye’nin sıhhatte kendine yeterliliğini kaybettiğine ve yaşanan sıkıntıların halk sıhhatini riske attığına vurgu yapıldı.
CHP’li Açıkel, Tıbbı İlaç ve Aygıt Kurumu tarafından, ilaç fiyatlandırmasında kullanılan Euro kurunun 19 Şubat 2022’den itibaren geçerli olacak formda 4,57 TL’den 6,29 TL’ye çıkarılmasının ilaçlara gelecek artırımlar nedeniyle vatandaşları mağdur edeceğini söyledi. Açıkel, “Ancak, 2022 yılı için belirlenen kur, gerçek Euro kurunun yeniden altında kaldığı için önümüzdeki aylarda ilaçta yeni tedarik sıkıntıları yaşanması mümkündür. Sorunun temelinde ilaç ve tıbbi aygıt kesimlerinde ithalata bağımlı hale gelinmesi vardır. Dışa bağımlı hale gelen bölüm, döviz şoklarından korunmalı, ilaç tedarik zincirinin bozulmasına ve arka niyetli stokçuluğa müsaade verilmemeli, vatandaşlarımızın sıhhati riske atılmamalıdır” tabirlerini kullandı.
CHP Genel Lider Yardımcısı Açıkel’in değerlendirmesi şu biçimde:
“Türkiye, AKP iktidarının kusurlu iktisat ve sıhhat siyasetleri nedeniyle sıhhatte kendine yeterliliğini kaybetti, halk sıhhati ve sıhhat hizmetlerini sürdürmek bakımından iki stratejik dal olan ilaç ve tıbbi aygıt dallarında dışa bağımlılığın neden olduğu önemli sıkıntılar derinleşti. Kovid 19 Pandemisi öncesinde mevzuyla ilgili yaptığımız çalışmalarda, Türkiye’nin sıhhat kapasitesinin hem ilaç ve tıbbi aygıt kesiminde, hem de sıhhat hizmetlerinin yürütülmesinde kâfi seviyede olmadığını ortaya koymuştuk.
Tüm dünyayı önemli formda etkileyen ve devletlerin sıhhat siyasetlerini radikal bir biçimde değiştirmelerine neden olan Kovid 19 Pandemisi devrinde dahi Türkiye’de sıhhat hizmetlerini besleyen iki temel bölümdeki badirelerin devam ettiğini hatta daha da derinleştiğini görmekteyiz.
Bununla birlikte bilhassa 2021 yılının ikinci yarısından itibaren TL’nin, tarihimizde görülmedik formda kıymet kaybı yaşaması, AKP’nin akıl dışı siyasetleri nedeniyle dışarıya bağımlı hale gelen sıhhat dalımızı derinden etkilemiş durumda.
Toplumsal devletin yokluğunda, piyasa şartlarının ticari korkularına terk edilen sıhhat alanında yaşanan meseleler, halk sıhhatini riske atmaktadır.
AKP iktidarının; tıbbi aygıt, aşı ve ilaç kesimlerine gerekli Ar-Ge ve yatırım bütçelerini ayırmaması, “Sağlıkta Dönüşüm Projesi” gerekçesiyle başta Refik Saydam Hıfzıssıhha Kurumu başta olmak üzere bu alanda çalışan Cumhuriyetimizin esaslı kurumlarını kapatması ya da atıl bir hale getirmesi bugün yaşanan sıhhatte kendine yetememe krizinin temel nedenlerindendir.
Yerli ilaç ve kimya sanayisinin, tıbbi aygıt ve sarf bölümünün devlet müdafaası ve takviyelerinden uzak tutulması, yabancı firmaların ise gerek tedarik gerekse ödeme basamağında avantajlı pozisyona getirilmesi ve yabancı firmalara ayrıcalıklı davranılması; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt muhtaçlığının yabancı ilaç ve tıbbi aygıt sanayisine bağımlı hale gelmesine neden olmuştur. Eczanelerde bilhassa son 3-4 aydır yaşanan ilaç kıtlığının esas nedeni de budur. Döviz kuru farklılıkları nedeniyle yabancı ilaç şirketlerinin ülkemize ilaç vermemesi, mevcut ilaçların stoklanması ve ithal hammadde kullanan yerli ilaçların üretilememesi nedeniyle ilaç yokluğu yaşanmaktadır.
İktisattaki krizin ve kurdaki oynaklığın denetimden çıktığı ortamda, Avro kuru 15 TL’yi aşmışken, yeni ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlenmiş, 2022 yılı için ise 6,29 TL olarak belirlenmiştir.
Bu artış bir yandan vatandaşın alacağı ilaçlara artırım olarak yansıdığı üzere, öbür yandan ilaçları yurtdışından temin eden bölümün beklentilerini de karşılayamadığı için önümüzdeki süreçte yeni ilaç temin krizleri yaşanabilecektir. Bununla birlikte; istihdam ettiği hekimler, mühendisler, biyologlar, genetik bilimciler ve öbür pek çok nitelikli uzman ile ülkemizden daha fazla beyin göçü yaşanmasının da önüne geçen yerli tıbbi aygıt ve ilaç bölümünün içine gireceği bir kriz, nitelikli uzmanların yurt dışına gidişini hızlandıracağı üzere pek çok iş kolunda işsizliğe de neden olacaktır.
Kısa vadede yapılması gereken; gerekli devlet takviyelerinin sağlanarak fiyat artışlarının vatandaşlarımızı etkilemesini önlemek ve bölümün ilaç tedarik zincirini kaybetmesine neden olacak finansman problemleri yaşamasını engellemektedir. Lakin yaşanan bu krizler göstermektedir ki; Türkiye’nin ilaç ve tıbbi aygıt kesimlerinde önemli bir siyaset değişikliğine gereksinim vardır. Cumhuriyet Halk Partisi, vatandaşlarımızın nitelikli ve ucuz ilaç, tıbbi materyal ve aygıtlara erişebilmesi için yerli tıbbi aygıt, sarf gereç, ilaç ve kimya bölümlerini geliştirecektir.
İLAÇ BÖLÜMÜ DIŞA BAĞIMLI – YERLİ İLACIN HAMMADDESİ BİLE İTHAL
- İthal ilaç harcamaları 14 yılda 81 arttı.
- 2020 yılında 1,8 Milyar dolarlık ilaç kesimi ihracatının Türkiye’nin toplam ihracat içindeki hissesi yalnızca 1
- İhracatın ithalatı karşılama oranı 32
- Yerli üretim ilaçların 2002’de 66 olan pazar hissesi 2020’de 50’ye geriledi.
- Yerli ilaçların hammaddesinin 80’i ithal
- İlaçta gerçek yerli üretim yalnızca 10
SARAY İKTİDARI, İLAÇ AR-GE’SİNE YATIRIM YAPMIYOR
- Dünyada en çok Ar-Ge harcaması yapan dal olan ilaç ve biyoteknoloji bölümünün 2020 yılındaki Ar-Ge harcamaları 198 milyar dolar iken;
- Türkiye’de ise 2019 yılında eczacılık eserlerinin imalatında Ar-Ge harcamaları bir evvelki yıla nazaran 27 azalarak 424 milyon TL’ye geriledi
- İlaç bölümü Ar-Ge harcamalarının Türkiye’de toplam imalat bölümü Ar-Ge harcamaları içindeki hissesi yalnızca 2,4
- İlaç kesimi Ar-Ge insan gücünün imalat dalı toplam Ar-Ge insan gücü içindeki hissesi 2,6
DÖVİZ KRİZİ HALKIN SIHHATİNİ TEHLİKEYE ATIYOR
- Avro kuru 15 TL’yi aşmışken, yeni ilaç kuru 2021 yılında 4,57 TL’de sabitlendi, 2022 yılı için ise 6.29 TL olarak belirlendi
- İlaçlar ithal edilemiyor, üretilemiyor; 700 kaleme yakın ilaç piyasada yok. Bilhassa 2021 yılının son aylarında ve 2022 yılının birinci aylarında önemli bir ilaç kıtlık sorunu yaşanıyor.
- İlaçta kutu başı ortalama fiyatta 2015’ten 2020’ye 157,66’lık artış yaşandı.
- Ele geçirilen geçersiz ilaç sayısında, son yıllarda büyük bir artış yaşanmaktadır.
TÜRKİYE, GELİŞMİŞ TIBBİ AYGIT VE MATERYAL ÜRETEMİYOR
- 2,3 milyar dolarlık tıbbi aygıt ve gereç pazarının 85’i ithal
- Yerli firmaların dünya aygıt pazarındaki hissesi yalnızca 1
- Kamu ve üniversite hastanelerinin tıbbi aygıt dalına borcu 19 milyar TL’ye ulaştı
- Hastaneler borçları nedeniyle tıbbi aygıt bakım tamiratı ve gereç alımı yapamadıkları için ameliyatlar durduruluyor.
- Yerli firmalara kamu ödemeleri yapılmayıp çok uzun mühletler bekletilirken, yabancı firmalar ülkelerinin devlet seviyesinde korunması ile ödemelerini tahsil edebilmektedir. Yerli firmaların ayakta kalma bahtı kur ve finansman dengesizlikleri ile her geçen gün daha da azaltılmaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı