Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği – AYD’nin Digital Network Alkaş ve Özyeğin Üniversitesi Alp Alkaş Perakende Gayrimenkul Merkezi işbirliğiyle düzenlediği AVM’lerde Hukuk Uygulamaları Çalıştayı, Aqua Florya AVM mesken sahipliğiyle Crowne Plaza Florya Otel’de gerçekleştirildi.
Aqua Florya mesken sahipliğinde Crowne Plaza Florya Otel’de ağır bir iştirakle gerçekleşen çalıştayda alışveriş merkezi yatırımcıları ve profesyonelleri Türk Borçlar Kanununda Kira Rejimi, Ticari Gayrimenkulün Geçmişi, Bugünü ve Geleceği, Hasılat ve Ciro Kirası Yeni Durumu, Uygulamaları ve Güzelleştirilmesi, Ticari Gayrimenkullerde Ortak Alan Sarfiyatları başlıklarında kesimin hukuksal sorunlarını ele aldı.
Çalıştayda Türk Borçlar Kanununda Kira Rejimi başlığında konuşmasını gerçekleştiren AYD Lideri Prof. Dr. Hüseyin Altaş, kira kontratlarının Türk Borçlar Kanununda genel kira, çatılı işyeri, konut, hasılat ve hayvan kirası formunda 4 başlıkta düzenlendiğini hatırlatarak bilhassa AVM’lerdeki kiralamaları da kapsayan işyeri kiralamalarında mevzuatta yeni düzenlemelere gereksinim duyulduğunu söz etti. Türkiye’nin milletlerarası alanda marka yaratması gerektiğini belirten Altaş, perakende kesiminde memleketler arası alanda markalaşmayı başaran perakendecilerin bunu dünyanın en gelişmişlerinden en düzgünlerinden olan Türkiye’deki AVM’lerin katkılarıyla buralarda yürüttükleri operasyonlarda edindikleri tecrübelere başarabildiğini vurguladı. Kira kontratlarında bilhassa konut kiralamalarında kiracının korunması prensibinin olduğu fakat ticari gayrimenkul kiralamalarında birden fazla vakit kiralayanın da korunmaya gereksinim duymayan büyük firma ve markalar olduğunu belirten Altaş bu kapsamda Türk Borçlar Kanununda Ticari Gayrimenkulün tanımlanarak Ticari Gayrimenkulün kiralama temellerinin farklı bir kanunla belirlenmesi gerektiğini ekledi.
Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, Ticari Gayrimenkulün Geçmişi, Bugünü ve Geleceği başlıklı konuşmasıyla ticari gayrimenkul piyasasının bilhassa Covid 19 pandemisi sonrası nereye gidebileceği konusundaki görüşlerini iştirakçilerle paylaştı. Ticari gayrimenkul kesiminde Covid-19’la birlikte tapu süreçlerinden, ömür alanlarına kadar kıymetli değişimlerin süratle yaşandığını belitti. Pandeminin kısa vadeli tesirlerinin bertaraf edildiğini lakin perakende, ticari gayrimenkul ve turizm başta olmak üzere birçok kesimde uzun vadeli tesirlerinin de olacağını tabir eden Tanrıvermiş AVM’lerde de çok büyük metrekareli AVM’ler yerine caddeleşen AVM’ler halinde bir müddettir devam eden trendin daha ağır bir halde süreceğini belirtti. Tanrıvermiş, pandemi sonrası daha görünür hale gelen lojistik sorunlarının AVM’lerin belirli bölgelerinin kent lojistik merkezi olarak hizmet vermesi üzere fırsatlar da sunacağının altını çizdi.
Çalıştayın öğlenden sonraki birinci oturumunda Hasılat ve Ciro Kirası Aktüel Durumu, Uygulamaları ve Uygunlaştırılması hususlarında bir konuşma gerçekleştiren Kahveci Hukuk Ofisi Kurucu Ortağı Avukat Vehbi Kahveci son devirde yaşanan AVM kiralama ve işletme idareleri ile AVM kiracısı perakendeciler ortasında, kiralama ile genel sarfiyatlar konusunda ortaya çıkan problemlerde ideali bulmak çalışmalarına ait gelişmeleri kıymetlendirdi. Türkiye’de kurumsal idareye sahip AVM’ler olduğu üzere işletme idaresi konusunda kurumsal deneyime sahip olmayan AVM’lerin de bulunduğunu vurgulayan Kahveci, bu AVM’lerin kiracıya yönelik rekabeti engelleyici ya da hakkaniyete karşıt uygulamalarının tüm bölümü etkilediğini belirtti. Kahveci , kanun koyucunun meseleleri çözmek için AVM pratiğini dikkate almadan oluşturduğu düzenlemelerin muhtaçlığa yanıt vermediğini; kanunlarla düzenlenmesi gereken piyasa gerçeklerinin yönetmeliklerle düzenlemek yoluna gidildiğini ve bu durumun genel hukuk hiyerarşisinde anlaşılabilir yer alamadığı için uygulamada da maalesef belirsizliğini sürdürdüğünü vurguladı. Kahveci kelamlarını şöyle sürdürdü: “Bu durumda; birbirlerinin ayrılmaz modülü olan ve varlıkları halinde birbirleri için mana tabir eden AVM idaresi ile perakendecilerin uygun niyet çerçevesinde kendi uygulamalarını oluşturup, yönetimin bu uygulamaları norm haline getirmesini talep etmeleri en ülkü tahlil olabilmektedir.”
Çalıştayın son oturumunda Ticari Gayrimenkullerde Ortak Alan Sarfiyatları başlıklı konuşmasını gerçekleştiren TED Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof Dr. Şebnem Akipek Öcal kelamlarına AVM’lerin çabucak hepimizin uğrak noktası olsa da, değerli türel problemleri da kendi bünyesinde barındırdığını belirtti. Son devirlerde AVM idareleri ile perakende işletmeler ortasında ortak alan masraflarının ne olduğu ve hangi ortak alan masraflarının dağıtılabileceği konusunda ağır tartışmaların yaşandığına dikkat çeken Akipek bunun sebebinin de yasal düzenleme çokluğu ve buna karşın yetersizlikten kaynaklandığını söyledi. Akipek, ortak alan sarfiyatları bahsin kesinlikle özel olarak ve öteki kanunlardan bağımsız, kesinlikle yasa ile düzenlenmesi gerektiği söz etti.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı