OPEC+ kümesi piyasadaki son gelişmeleri pahalandırmak ve nisan ayı prestijiyle uygulanacak üretim ölçüsünü belirlemek üzere 2 Mart’ta bir ortaya gelecek.
Kovid-19 salgını kaynaklı talep düşüşü nedeniyle Nisan 2020’de günlük ham petrol üretiminde yaklaşık 10 milyon varillik kesintiye giden OPEC+ kümesi, talebin toparlanma sürecine girmesiyle kelam konusu üretim kesintilerini Nisan 2021’den bu yana belli aralıklarla hafifletmeye başladı.
Arzın talebin gerisinde kalması petrol fiyatlarında yükselişe neden olmasına ve ABD’nin başı çektiği birtakım ülkelerin üretimi daha da artırma davetine karşın, küme günlük üretiminde, ağustos ayından bu yana her ay 400 bin varillik kademeli üretim artışı planına devam ediyor.
Memleketler arası Güç Ajansı bilgilerine nazaran, kümenin üretim kapasitesi halihazırda aylık maksadının yaklaşık 900 bin varil altına seyrediyor.
Üye ülkelerin rastgele bir arz kesintisi durumunda kullanıma sunabileceği yedek üretim kapasitesi ise 2020 yılından bu yana düşüş eğilimi gösteriyor.
OPEC+ kümesinin toplam yedek kapasitesi günlük 5,1 milyon varil düzeyinde fakat sırf Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) bulunan 2,2 milyon varillik fiziki ham petrol acil bir durumda kullanıma sunulabilecek durumda bulunuyor.
Kümenin planlanan aylık üretim artışı düzeyini gerçekleştirememesi, global petrol stoklarında keskin düşüşlere, piyasaların daha da daralmasına ve arz açığının oluşmasına neden oluyor.
– Muhtemel OPEC+ kümesi üretim artışı Suudi Arabistan ve BAE’den gelecek
İngiltere Merkezli Danışmanlık Şirketi Crystol Energy Üst Yöneticisi Carole Nakhle, Ukrayna’daki tansiyonun artması durumunda OPEC+ kümesinin gelecek hafta gerçekleştireceği toplantısında üretim artışına gidebileceğini kaydetti.
Nakhle, “Eğer OPEC+ kümesi Ukrayna ve Rusya’da şu anda yaşananların piyasa istikrarını tehdit ettiğine ve bunun global iktisat üzerinde büyük bir yük oluşturacağına ve münasebetiyle potansiyel olarak müteakip talep yıkımına yol açacağına hakikaten inanırsa, piyasaya günde 400 bin varilden daha fazla da sürebilir. Bu türlü bir durumda bilhassa önemli yedek kapasiteye sahip öbür körfez ülkelerinin ve Suudi Arabistan’ın bunu yapmaması için bir mani göremiyorum ki piyasa istikrarı için daha evvel de gibisi tedbirleri aldılar.” dedi.
Birçok üye ülkenin halihazırda üretim badireleri çektiğini anımsatan Nakhle, “Söz konusu tedarik artışı muhtemelen Suudi Arabistan ve BAE’den gelecektir.” diye konuştu.
Rusya’nın da üyesi olduğu OPEC+ kümesinin toplantıdan çıkacak karara olası tesirine ait değerlendirmede bulunan Nahkle, kümenin Mart 2020 toplantısında da fikir ayrılığına düştüğünü hatırlatarak, “OPEC kümesi piyasa istikrarının tehdit altında olduğuna inanması durumunda, Suudilerin daha evvel yaptığı üzere OPEC+ çerçevesinde bile piyasaya ek varil sürme yoluna gidebilir. Bu biraz da piyasa gidişatına ve kümenin devam eden olaylar ve piyasa hakkındaki algılarına bağlı.” değerlendirmesinde bulundu.
Nakhle, Rusya’ya getirilen yaptırımların güç arzında aksamalara yol açmayacağının anlaşılmasıyla petrol fiyatlarının biraz gerilediğine işaret ederek, şöyle devam etti:
“Ama daha her şey bitmiş değil. Rusya’nın bir noktada nasıl reaksiyon vereceğini hala bilmiyoruz. Lakin şunu biliyoruz ki 2014 yılında Kırım’ın ilhakından sonra Rusya yaptırımlara karşın misilleme olarak arzını kesmedi. Yani, şu anda belirsizlikler var, lakin OPEC+’ın piyasayı sakinleştirmek için ekstra üretim yoluna gitmesi seçeneğini de büsbütün göz arkası etmemek lazım.”
– OPEC+ üretimi mevcut düzeyde kalırsa fiyatlarda rekor artışlar görülebilir
Starfuels Emtia Yatırım Danışmanlığı Yöneticisi Matt Stanley de şu an tüm piyasaların, bilhassa de güç piyasalarının taarruzda bir sonraki adımın ne olduğuna odaklandığını söyledi.
Stanley, Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı hücumun akabinde Batılı ülkelerin Moskova’ya karşı aldığı yaptırımlar ortasında güç ile ilgili bir yaptırım olmasının beklenmediğini fakat piyasadaki tasaların devam ettiğini belirterek, şunları kaydetti:
“Rusya’nın dünyanın en büyük ikinci petrol üreticisi olduğunu ve Avrupa’nın doğal gaz muhtaçlığının yüzde 30-40’nı sağladığını unutmayalım. Güç üretimine yönelik rastgele bir yaptırımın fiyatlarda büyük bir artışa neden olacağı çok açık. Varil başına yaklaşık 5 dolarlık bir artışın mümkün olduğu görülüyor.”
OPEC+ kümesinin bu noktada tutumunun ne olacağı konusunda tartışmaların başladığını kaydeden Stanley, “Belki de üretimi artırabilecek olanlar bunu yapmak zorunda kalacak zira mevcut durum devam ettirilirse petrol fiyatları sahiden rekor düzeylere çıkma tehlikesiyle karşı karşıya.” değerlendirmesinde bulundu.
Londra Menkul Değerler Borsası Kümesi (LSEG) iştiraki ve finansman piyasaları bilgi sağlayıcı şirketi Refinitiv Petrol Piyasası Araştırma Analisti Ehsan Ul-Haq ise OPEC+ kümesinin üzerinde üretim artışı konusunda hayli fazla baskı olduğunu hatırlatarak, “Grup gelecek hafta yapacağı toplantıda bu istikamette bir karar alabilir. ” sözünü kullandı.
Ul-Haq, Suudi Arabistan’ın arz tarafında badire yaratacak bir kriz olduğunda genelde üretimini arttırma eğiliminde olduğunu belirterek, Rusya’nın petrol tedarikinde bir kesinti yahut aksaklık olması durumunda Suudi Arabistan yahut birtakım Orta Doğu üreticilerinin duruma müdahale edeceğini ve üretim artışını zorlayacağını söyledi.
AA