Hamilelik devrinde anne adayının hakikat beslenme alışkanlığı edinmesi, bu sürecin sağlıklı atlatılmasında kilit role sahip. O denli ki anne karnındaki bebeğin gelişimini sağlıklı tamamlaması, annenin hamilelik devrini sıkıntısız geçirmesi, doğumun sağlıklı geçmesi lakin kâfi, istikrarlı ve kaliteli beslenmeyle sağlanabiliyor. Aslında sağlıklı beslenme programına hamilelik öncesinde başlanması çok daha hakikat bir yaklaşım oluyor. Yanlışsız beslenme alışkanlığı sayesinde; erken doğum, düşük doğum yükü ve bebekte oluşabilecek pek çok kıymetli sıhhat sorununa karşı tedbir alınabildiği üzere, anne adayında da diyabet, yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi, kemik erimesi, obezite ve lohusalık depresyonu üzere önemli komplikasyonlar engellenebiliyor.
Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Meşeci, genel sağlıklı beslenme kurallarının hamilelik sürecinde de geçerli olduğuna dikkat çekerek, “İdeal kilo alımını sağlayacak, makro ve mikrobesin muhtaçlıklarını karşılayacak, bağışıklık sistemini destekleyecek ve varsa sıhhat problemlerinize uygun modifikasyonları sağlayacak halde bir beslenme programı uygulamalısınız. Bunun için tabağınızın yarısı bol renkli mevsim zerzevatları, 1/4’ü protein, 1/4’ü kompleks karbonhidrat içermeli. Ayrıyeten gün içerisinde 2-2,5litre su tüketmeyi de asla ihmal etmeyin” diyor. Lakin hamilelik sürecinde yapılan kimi beslenme kusurları anne ve bebeğin sıhhatini önemli boyutlarda tehdit edebiliyor, çok daha berbatı ölümcül sonuçlara yol açabiliyor! Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Meşeci,sağlıklı hamilelik için kaçınmanız gereken beslenme yanlışlarını anlattı; kıymetli teklifler ve ikazlarda bulundu.
Tek tip beslenmek
Hamilelik devrinde yetersiz ve berbat beslenmek hem bebekte hem anne adayında önemli sıhhat sorunlarının gelişmesine adeta davetiye çıkartıyor. Örneğin demir eksikliği kansızlık yapabiliyor, bu durum bebeğin yetersiz büyümesine yol açmasının yanı sıra annede halsizlik, çarpıntı ve kalp yetersizliği üzere tablolar oluşturabiliyor. Yetersiz kalsiyum alımı da bebekte kemik-iskelet sisteminin sağlıklı gelişmesini önlerken, annede gebelik zehirlenmesi ve kemik erimesiyle sonuçlanabiliyor. Doç. Dr. Elif Meşeci, “Hamilelik devrinde kâfi ve istikrarlı beslenmenin aslında hiç bilinmeyen en kıymetli tarafı ise bebeğin yetişkinlikteki obezite, diyabet, yüksek tansiyon yahut koroner kalp hastalıkları üzere kardiyo-metabolik hastalık riskinin ve entelektüel kapasitesinin anne adayının ne kadar sağlıklı beslendiğiyle yakından ilintili olmasıdır” diyor. Münasebetiyle hamilelik sürecinde sizin ve bebeğinizin; demir, kalsiyum, D vitamini, A ve B vitaminleri, omega-3 yağ asitleri(EPA+DHA), protein ile güç muhtaçlığını karşılayacak olan dengeli–yeterli beslenme programı oluşturmalısınız. Zerzevat ve meyveleri mevsimine nazaran tüketmeniz de dikkat etmeniz gereken bir öteki değerli noktayı oluşturuyor.
Kafeini abartmak
Kafein hamilelik devrinde bedenden daha yavaş atılıyor ve plasentayı geçerek bebeğin kan dolanımına karışabiliyor. Yapılan birtakım çalışmalarda, hamilelikte yüksek dozlarda kafein tüketiminin düşük, erken doğum ve düşük doğum yüküne neden olabileceği ortaya konmuş. Ayrıyeten annede çarpıntı, tansiyon yükselmesi, anksiyete, karın ağrısı ve ishal yapabiliyor. Amerikan Obstetrik ve Jinekoloji Derneği, hamilelikte kafein tüketiminin günde 200 mg’dan az olması gerektiğini belirtiyor. Kahve, siyah çay, yeşil çay, güç içecekleri, kola ve çikolata kafein içeren içecek ve besinlerden. Bir fincan Türk kahvesinde 50-60mg, 1 kupa filtre kahvede 150-200mg, 1 fincan siyah çayda 20-40mg kafein yer alıyor.
Kahvaltı etmemek
“Gece boyunca harcanan glikozun yenilenmesi ve kan şekerinin dengelenmesi için kahvaltı etmek şart” ikazında bulunan Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Meşeci, şöyle devam ediyor: “Kahvaltının atlanmaması hamilelik periyodunda farklı bir ehemmiyet taşıyor. Bu öğün atlandığı takdirde anne adayında gün içinde halsizlik, yorgunluk, baş ağrısı ve tansiyon düşmesi üzere sıkıntılar gelişebiliyor. Kahvaltıda yulaf ezmesi, süt yahut yoğurt, meyve, fındık-ceviz üzere yağlı tohumlardan oluşan gevrek kasesi hazırlayabileceğiniz üzere; sebzeli bir omlet, peynir, tam tahıllı ekmek, bal ve rengarenk bir mevsim salatasıyla da güne başlayabilirsiniz”
İki kişilik beslenmek
Anne adayı bebeğinin daha sağlıklı olacağını düşünüp, hamilelik periyodunda ‘iki kişilik’ beslenmek üzere değerli bir yanılgıya düşebiliyor. Gereksiz kilo alımına neden olabilen bu yanlış inanış anne adayına ve bebeğe faydadan çok ziyan veriyor. O denli ki hamilelikte çok kilo alımı; erken doğum, gebelik şekeri, yüksek tansiyon, gebelik zehirlenmesi, bebekte büyüme-gelişme anormalliği, doğumda omuz takılması; doğum sonrası devirde ise tromboemboli, anemi, yara yeri enfeksiyonları, yenidoğanda kan şekerinde düşme ve polistemi (kırmızı kan hücrelerinde artış) üzere pek çok sıhhat sıkıntısına neden olabiliyor. Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Meşeci, hamilelik sürecinde ülkü kilo artışının gebe kalındığı andaki beden kitle endeksine nazaran belirlendiğini vurgulayarak, şöyle konuşuyor: “Eğer anne adayı kilolu ise 5-11 kilo, olağan kiloda ise 11.5-16 kilo, zayıf ise 12.5-18 kilo tüm hamilelik mühletince alması gereken ortalama kilo artışı oluyor. Anne adayının kilosuna nazaran değişmekle birlikte, çoklukla birinci trimesterde ek kalori gereksinimi olmuyor, 2-3. trimesterde ise ek olarak günde 300-450 kalori artışı kâfi geliyor” diyor.
Yanlışlı besinler tüketmek
Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Elif Meşeci, hamilelik periyodunda kaçınmanız gereken besinleri şöyle anlatıyor:
- Pastörize edilmemiş çiğ süt ile süt eserleri, pastörize edilmemiş peynir: Listeria üzere bakteriler içerebilen bu besinler anne ve bebekte enfeksiyona neden olabiliyorlar.
- Çiğ yumurta: Çiğ yumurtayla yapılan mayonez, salata sosu, tiramisu ve mus üzere yiyecekler salmonella enfeksiyonuna yol açabiliyorlar.
- Pişmemiş-az pişmiş kırmızı et, tavuk, balık: Düşük ve erken doğum üzere önemli sıkıntılar oluşturabilen toksoplazma başta olmak üzere, çeşitli bakteri ve parazitler bu yiyeceklerde bulunabiliyor.
- Civa üzere ağır metal içeriği yüksek olan taban balıkları-kabuklu deniz eserleri: Ağır metaller bebeğin beyin ve hudut sistemine ziyan verebiliyor, zeka ve motor gelişimini bozabiliyorlar. Bu nedenle yüzey balıkları, yani sardalya, hamsi, uskumru ve istavriti tercih etmeli, mümkünse hamsi üzere küçük balıkları iskeletiyle tüketmelisiniz. Böylece omega-3 muhtaçlığının yanı sıra kalsiyum ve D vitamini muhtaçlığı da balıkla karşılanıyor.
- İşlenmiş, yanmış, trans yağ içeren gıdalar(fast food) / konserve besinler: Başta şarküteri ürünleri-tütsülenmiş etler olmak üzere listeria üzere pek çok bakteriyi taşıyabilecekleri ve toksik katkı unsurları içerdikleri için bu kümedeki besinlerin hamilelikte tüketilmeleri önerilmiyor.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı