Bedenimizde yer alan sert yapıdaki kemik ve kıkırdak dokularının dışında kalan kaslar, tendonlar, kan damarları, sonlar ile eklemi çevreleyen dokular (sinovya) ‘yumuşak dokular’ olarak sınıflandırılıyor. Bu dokularda gelişen makûs huylu tümörlere de yumuşak doku kanserleri, tıp lisanındaki ismiyle ‘sarkom’ deniliyor. Bu tümörlerin yüzde 60 üzere yüksek bir oranı kollar, bacaklar ve kalçalarda oluşurken, yüzde 40’ı da göğüs, batın, baş ile uzunluğunda gelişiyor. Nedeni şimdi tespit edilemeyen yumuşak doku tümörleri ekseriyetle genç erişkinlerde ve çocuklarda ortaya çıkıyor. O denli ki çocukluk çağı kanserlerinin yüzde 15’ini sarkomlar oluşturuyor. Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Selami Çakmak,kötü huyluyumuşak doku tümörlerinin hasta tarafından fark edilecek boyuta ulaşana dek ağrısız bir halde büyüyebildiği ikazında bulunarak, “İlk belirtiler de sinsi başlayabiliyor; künt ve daima hafif bir ağrı formunda olabiliyor. Erken teşhis için bilhassa bu ağrıların dikkate alınması son derece önemlidir” diyor.
Nedeni şimdi bilinmiyor
Yumuşak doku tümörlerinin oluşum nedeni şimdi kesin olarak bilinmese de DNA’da meydana gelen mutasyonların bu kanserin gelişiminden sorumlu olduğu düşünülüyor. Ayrıyeten aileden geçen kimi kalıtsal hastalıklar, lenfödem, HPV üzere birtakım virüsler,radyoterapi, arsenik üzere kimi endüstriyel kimyasallar, kimi travmalar ve böcek ilaçları riski artıran faktörler ortasında yer alıyor.
Bedendeki şişlikleri önemseyin!
Yumuşak doku tümörleri uzun mühlet rastgele bir belirti vermeden büyüyebiliyor. Tümör bedenin hangi bölgesini tutmuşsa belirtiler de o yere nazaran değişiyor. Çoklukla de kollarda, bacaklarda yahut gövdede oluşan şişlik yahut kitle ile sinyal veriyor. Prof. Dr. Selami Çakmak, şişliğin ağrılı yahut ağrısız olabildiğini belirterek, “Kötü huylu tümör yakınında bulunan kemik yahut hudut dokusuna yaslanmış ve ona hasar vermişse; ağrı, uyuşma, karıncalanma ya da yangı biçiminde karşımıza çıkabiliyor. Lakin ağrılar sinsi başlayabiliyor; birinci başlarda künt ve daima hafif bir ağrı biçiminde olabiliyor. Hareket ile aktivite artışıyla şiddetlenmeyen ağrı istirahat halindeyken de gelişebiliyor. Akşam saatlerinde ve geceleri kötüleşebiliyor. Tümör yerleştiği kemikte dokunun zayıflamasına yol açmışsa kolay bir düşme yahut hafif bir travmayla kemik kırılabiliyor” diyor. Bu belirtilere ateş ve gece terlemeleri de eşlik edebiliyor.
Biyopsi tedavinin muvaffakiyetini etkiliyor
Hastadan alınan ayrıntılı hikaye ve muayene sonrasında başvurulan röntgen, ultrason, tomografi ve MR üzere beden görüntüleme usulleriyle sorunun kaynağı, tümörün bedendeki yeri ve varsa probleme neden olan kitlenin özellikleri hakkında bilgi ediniliyor.Prof. Dr. Selami Çakmak, tümör tedavisinin karar ile planlama sürecinde birinci ve en değerli basamaklardan birinin ‘biyopsi’ metodunu planlamak olduğuna dikkat çekerek, “Çünkü yanlışlı alınan biyopsiler tedavi sonucunu negatif tarafta etkileyebiliyor. Biyopsi sonucunda tümörün makûs huylu olduğu belirtilmişse bedenin öteki bölgelerini de inceleyecek kemik sintigrafisi ve PET-CT üzere tetkiklerin akabinde çabucak tedavi basamağına geçiliyor” diyor.
Multidisipliner yaklaşım çok kıymetli
Yumuşak doku kanserinin ana tedavisi, geniş sonlarla yapılan, yani tümörün bedende hiçbir kalıntısı kalmayacak halde çıkartıldığı cerrahi usul oluyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Selami Çakmak,“Bazı durumlarda ameliyattan evvel yahut ameliyat sonrasında tedaviye ek olarak kemoterapi yahut radyoterapi eklenebiliyor” diyerek, şöyle devam ediyor: “Bu tedavi tekniklerinin hangisinin evvel yapılacağına ortopedist, tıbbi onkolog, radyasyon onkoloğu ve plastik cerrahi uzmanından oluşan bir grup çalışmasıyla karar veriliyor. Tedavinin planlaması baştan yeterli yapıldığı takdirde cerrahi tedaviden daha düzgün sonuçlar alınıyor. Hasebiyle tedavinin muvaffakiyetinde multidisipliner yaklaşım ve düzgün bir planlama kilit rol üstleniyor.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı