Kaliteli ve uzun bir ömür sürmenin yolu sağlıklı olmaktan geçiyor. Erkek ve bayan hastalıkları için yapılan kimi özel testler de erken teşhis açısından değer taşıyor. Bilhassa belli bir yaştan sonra erkeklerin kanser ve öteki sıhhat meselelerinden korunması ismine tarama testleri daha kıymetli hale geliyor. Memorial Şişli Hastanesi İç Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Nursal Filorinalı Konduk, erkekleri etkileyen hastalıklar ve erken teşhis için yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi.
Hastalıklar ne kadar erken teşhis edilirse tam düzgünleşme talihleri o kadar yüksek olmaktadır. Erkek ve bayanların anatomik ve fizyolojik olarak farklı oldukları için hastalıkları da cinsiyete mahsus olabilmektedir. Erkekler ekseriyetle bedenlerine ve sıhhatlerine bayanlar kadar ihtimam göstermemektedir. Her yaştan erkek için yıllık fizik muayene ve genel denetim önerilmektedir. Her yıl tertipli olarak yaptırılacak sıhhat taramaları ve sıhhat testleri erkeklere has birçok sıhhat sorununun erken devirde teşhis edilerek daha kolay bir biçimde tedavi edilmesine imkan sağlamaktadır. Sıhhat denetimlerinde erkekleri en çok etkileyen kalp, prostat ve bağırsak hastalıklarına yönelik taramalar yapılmaktadır.
Sistemli sıhhat taramaları ile hastalıklar ilerlemeden tedavi edilebiliyor
Genel sıhhat durumunun belirlenmesinde tam kan sayımı değerlidir. Bedenin vitamin, mineral, kan şekeri, kolesterol ve hormonal durumuna da kan testleri ile bakılmaktadır. Bilhassa toplam kolesterol pahası, LDL (kötü kolesterol) ve HDL (iyi kolesterol) kalp ve damar sıhhati için kıymetli parametrelerdir. Yüksek kolesterol düzeyleri kalp hastalıkları, kalp krizini yahut felce neden olabilmektedir. Bu nedenle erken teşhis edilip süratle tedavi edilmelidir. 35 yaşın üzerindeki tüm erkekler için sistemli olarak kolesterol düzeylerini ölçmek için kan testleri önerilmelidir. Bununla birlikte, ailede kalp hastalığı hikayesi, sigara içme, diyabet yahut yüksek tansiyon üzere öbür risk faktörleri varsa, kimi erkeklerin daha genç yaşlardan itibaren tertipli olarak izlenmesi gerekebilir. Yüksek tansiyon taraması, yaştan bağımsız olarak tüm erkekler için en az iki yılda bir yapılmalıdır.
Diyabet, kan şekerini denetim eden hormon olan insülin ölçüsündeki eksiklik ya da etkisizlik nedeniyle kan glikoz düzeylerinde artışın olduğu bir hastalıktır. Diyabetin erken teşhisi komplikasyon riskinin azaltılmasına yardımcı olabilmektedir. Diyabet öncesi kademede Tip 2 diyabetin erken tespiti, diyet ve hayat biçiminde yapılacak değişikliklerle tıbbi tedaviye gereksinim duyulmaması sağlanabilmektedir. Araştırmalar; diyabet öncesi tarama, sağlıklı bir diyet ve tertipli antrenmanın diyabet gelişimini önleyebileceğini göstermektedir.
Yaş ilerledikçe prostat da büyüyor
Prostat idrar torbasının çıkışında yer alan bir salgı bezidir. İlerleyen yaşla birlikte, prostat hacmi yavaş ve ilerleyici bir artış gösterebilir ve bu artış üretrayı sıkıştırarak idrara çıkmayı zorlaştırır. Prostat ve prostat kanseri erkeklerde yaşın ilerlemesi ile kalp ve damar hastalıkları ile birlikte en sık görülen rahatsızlıklar ortasındadır. 50 yaş üstü erkeklerde prostat kanseri taraması için prostat spesifik antijeni (PSA) testi ve rektal muayene yıllık olarak yapılmalıdır. Aile hikayesi nedeniyle prostat kanseri açısından yüksek risk altındaki erkeklerin 40 yahut 45 yaşlarında erken taramaya başlaması gerekebilmektedir. Erken etapta belirlenen kanserlerin tedavi oranı daha yüksek olmaktadır bu yüzden erken teşhis bilhassa değerlidir.
Obezite beraberinde birçok hastalığı da getiriyor
Obezite, beden yükünün çok yağ dokusu birikimine bağlı olarak sıhhat durumunun olumsuz tarafta etkilemesidir. İştah ve güç metabolizmasının düzenlenmesini tehlikeye atan gerçek bir kronik metabolik hastalıktır. Obezite, diyabet, kardiyovasküler hastalık ve kanser dahil olmak üzere birçok sıhhat durumu için kıymetli bir risk faktörüdür. Kişinin kilosunun kıymetlendirilmesi beden kitle indeksi (VKİ) ile yapılabilmektedir. VKİ, kilonun uzunluk uzunluğunun karesine bölünmesiyle belirlenmektedir. VKİ 30’un üzerindeyse obezite tanısı konmaktadır. Sağlıklı ve istikrarlı beslenerek ve tertipli spor yaparak obeziteden korunmak mümkündür. Kilo denetimi yapılarak birçok hastalığın oluşması engellenebilmektedir.
Karaciğer ve böbrek sıhhati genel sıhhat için büyük kıymet taşıyor
Karaciğer yağlanması en sık görülen karaciğer hastalıklarının başında gelmektedir. Fazla kilo, diyabet, kolesterol ve trigliserit üzere kan yağlarının yüksek olması ve kimi genetik faktörler karaciğer yağlanmasına sebep olabilmektedir. Karaciğer yağlanması ise karaciğer hasarı, karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri nedenleri ortasında yer almaktadır. Obezitenin dünyada giderek artması karaciğer yağlanması üzere hastalıkları beraberinde getirmektedir. Böbrekler; kandaki atık ve toksik hususların bedenden atılması, sıvı ve elektrolit istikrarının sağlanması, kan basıncını düzenlenmesi ve kırmızı kan hücrelerinin üretiminden sorumlu kıymetli organlardır. Böbrek yetmezliğinin tek tedavisi böbrek nakli olduğu için bu hastalığın oluşmadan tespiti için tarama testleri büyük kıymet taşımaktadır.
Kolon kanseri en sık rastlanan kanserler ortasında yer alıyor
Kolon kanserleri en sık görülen kanserler ortasında yer almaktadır ve ileri yaşlarda görülmektedir. 40 yaşından sonra bu kansere yakalanma riski her 10 yılda bir 2 kat artmaktadır. Erken teşhis öteki kanserlerde olduğu üzere kolon kanserinde de büyük kıymet taşımaktadır. Kolon kanserinin erken teşhisinde kolonoskopi ve gaitada (dışkıda) zımnî kan testleri de rol oynamaktadır. 50-70 yaş kümesinde 10 yılda bir kolonoskopi, tekrar bu yaş kümesindeki erkek ve bayanlarda 2 yılda bir gaitada kapalı kan testi yapılması önerilmektedir.
Sağlıklı, uzun ve kaliteli bir hayat mümkün
Nizamlı olarak check- up yaptırmak sağlıklı, uzun ve kaliteli bir ömür yaşamak için ehemmiyet arz etmektedir. Hakikat gözetici bakım ile birçok hastalık erken teşhis edilebilmektedir. Kişi kendini sağlıklı hissetse bile, erken teşhis muayenesi ve tarama testleri hastalıkların belirtilerini ve risklerini ortaya çıkarılabilir. Bir hastalık ne kadar erken tespit edilirse, düzgünleşme talihi o kadar yüksek olmaktadır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı